miljolare.on logo miljolare.no logo  
  om nettverket | kontakt | A til Å | english
Du er her: Forsiden > Aktiviteter > Veiledning

Kystprogrammet: Søppel

Veiledning

Valg for denne aktiviteten:

 Hovedside  Les veiledning  Legg inn data  Vis resultater

 Bakgrunnsstoff  Læreplanmål

E Søppel

El Gjenstandar som er kasta/dumpa på eininga
1 Bygning-og fyllmateriale er store sementgjenstandar, mur og takstein, armeringsjern, isolasjonsmateriale og rivingsmateriale frå bygningar.
2 Store metallgjenstandar er bilar, maskinar, anleggsutstyr, kasserte landbruks-maskinar, kjøleskap, komfyrar, store røyrbitar, kjettinghaugar, skrapjern o.l. Langs kysten finn ein store runde kuler frå trålar.
3 Vrak av skip eller båt, delar av båtar. Noter alle typar båtvrak i fjøra, både dei som har forlist eller som tydelegvis ikkje er i bruk lenger - altså båtar som ligg og rustar eller rotnar. Mindre delar av båtar skal de ikkje ta med her.
4 Møblar og husinventar er restar av inventar frå hus; møblar, lamper, radioar, TV-apparat, golvdekke, mm.
5 Hushaldningsavfall i sekkar eller haugar er store mengder kjøkkenavfall, emballasje eller anna som er dumpa på staden.
6 Dumpa frukt eller grønsaker er større mengder av til dømes poteter, kål, gulrøter, lauk, eple, mm.
7 Slakt- eller fiskeavfall: Kryss berre av dersom de kan fylle ei bytte eller meir. Skriv kommentarar dersom det ser ut som om avfallet blir lagt ut ofte.
8 Bil- eller båtbatteri: Større akkumulatorar inneheld syre og skal handterast som spesialavfall.
9 Mindre batteri: Batteri frå lykter, radioar og liknande mindre utstyr. Sink- eller alkaline-batteri.
10 Ekskrement frå hund eller menneske: På område der hundar blir lufta, kan vi ofte finne ekskrement, men det kan vere vanskeleg å sjå om det kjem frå hund eller menneske.
11 Restar etter raste- eller leirplass, bålmerke: Ved rasteplassar/båtplassar hender det dessverre ofte at folk kastar emballasje, tomflasker o.l. Bål som blir brende på tynt jordsmonn eller langs fjell eller store steinar, kan setje varige, stygge merke.
12 Garnrestar og restar etter båtutstyr: Dette kan ofte vere fillete garnbusar, taukveilar, taustumpar o.l. som er kasta.
13 Anna: Skriv opp type avfall som de finn når det ikkje passar inn i kategoriane over.

 


E2 Søppel som har drive i land
Nemn mengdene av dei einskilde søppeltypane ved å krysse i felt under riktig mengde, eller i rubrikken for talet på dei tinga de finn. Ikkje sett noko i ruter med raster (gråtoner) i skjemaet. Gjenstandane blir utrekna med volum etter at dei er kutta opp og lagt flate og tel saman.

Mengdene:
Ei handfull
vil seie at søppelmengda ikkje er større enn det du kan halde i ei hand.
Ein bytte vil seie at søppelmengda fyller inntil ei ti-liters bytte. Sett berre x når de noterer mengd.
Ein sekk vil seie at søppelmengda fyller inntil ein hundre-liters sekk. Her krysser du for søppel som utgjer meir enn ei bytte, inntil ein full hundre-liters sekk.
Fleire sekkar vil seie at søppelmengda fyller meir enn ein sekk (noter talet).

Dei fleste gjenstandane som skal registrerast i E2, skulle vere lette å identifisere. Nokre skal likevel forklarast nærare:
4 Plastflasker til drikkevarer er alle typar brus-, saft- og mjølkeflasker (utanlandske). Ikkje ta med kanner for saft som skal blandast, berre for dei som er ferdig til å drikke.
5 Plastkanner: Alle flasker og kanner av plast som ikkje blir brukt til ferdige drikkevarer. Også plastkanner der innhaldet er vanskeleg å fastsetja.
7 Pakkeband er flate plaststroppar/bånd av varierande breidd. Dei blir vanlegvis brukte til å binde saman fleire kolli som skal transporterast.
8 Øl/brus/bokshaldarar er av tynn, men sterk, klar eller kvit plast. Vanlegvis har dei seks ringar, men fire og to forekjem også. Dei blir brukt til halde saman runde aluminiumsboksar til øl/mineralvann. Slike bokshaldarar kan vere skadelege for fuglar som dykkar.
9 Små plastkuler, støypemateriale: Vanlegvis mjølkekvite, ca 5 mm avflata kuler. Dei blir brukt til råstoff i plastindustrien.
23 Glassampullar: Dersom de finn slike, send inn eit eksemplar av kvar type Til Agderforskning, forsvarleg innpakka. OBS Vær varsam med heile ampullar!
30 Medisinsk avfall: Forbindingssaker, esker, pillebrett, flasker, boksar o.l. som inneheld eller har innehalde medisin.
31 Sprøyter: Sprøyter og restar (sprøytespissar) førast opp her.
32 Behaldarar merkte med faresymbol: Her tar de berre med behaldarar som de kan sjå faresymbol på. Faresymbol finst i fleire former, avhengig av stofftypen. sjå etter gule, oransje eller raude merke med svart ramme og svart figur. Figuren kan vere ei hand (etsandene), eit Andreaskors (eksplosjonsfare eller anna fare), ein flamme (brennbart) eller ein hovudskalle (giftig). NB! Vis varsemd, bruk hanskar dersom de undersøkjer behaldaren, men ikkje lukt på han eller ta i ukjent materiale!
33 Leca-kuler er små, opptil 2 cm store, porøse og nærmast runde kuler som blir brukt til å produsere bygningsblokker, til å isolere bygningar - og i gartneri. Nokon trur dette er steinar av vulkansk opphav.